Vermist is erger dan dood!
Het is een eeuwenoud gegeven: waar oorlog wordt gevoerd, zijn slachtoffers te betreuren. Maar niet in alle gevallen heeft een gesneuvelde een bekend graf. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden tienduizenden militairen, verzetsmensen en burgers op een onbekende plaats begraven. Ze bleven achter in hun stellingen op het slagveld, in vliegtuig- en scheepswrakken, in veldgraven en in naamloze graven op begraafplaatsen. De knagende onzekerheid over het lot van hun geliefden, hoop op terugkeer en het gemis van een graf, veroorzaken bij de nabestaanden veel pijn en verdriet, dat een natuurlijk rouwproces in de weg staat. Ook vandaag de dag gaan deze decennia oude vermissingszaken nog altijd gepaard met onbeantwoorde vragen en veel onverwerkt leed.
Sinds januari 1945 is er een bijzondere, gespecialiseerde groep militairen van de Koninklijke Landmacht, die zich namens Nederland inzet om deze vermisten uit de Tweede Wereldoorlog op te sporen, te bergen en te identificeren. Dit waren oorspronkelijk vrijwilligers, maar tussen 1951 en 1972 vervulden ook vele jonge Nederlandse dienstplichtigen hun militaire dienstplicht bij een gravendiensteenheid. Vandaag de dag werkt een driekoppig team van de Koninklijke Landmacht nog dagelijks aan oude vermissingszaken, in een ultieme poging om vragen van nabestaanden te beantwoorden en hen zekerheid te bieden. Hierbij wordt, zoals afgesproken in de Verdragen van Genève, geen onderscheid gemaakt tussen 'goed' of 'fout'. Ongeacht hun achtergronden gaat het om mensen, wier vermissing vaak een grote leegte heeft achtergelaten bij de familie. Het Ministerie van Defensie beschouwt de humanitaire verantwoordelijkheid voor het opsporen, bergen en identificeren nog altijd als een zorgplicht en een ereschuld.
Dit boek geeft een beeld van de bijzondere historie en de dankbare taak van deze eenheid. De persoonlijke verhalen van een aantal militairen dat door de jaren heen bij de Gravendienst heeft gewerkt, leveren hieraan een indringende bijdrage. Het is een eerbetoon aan hen die zich door de jaren heen hebben ingezet om oorlogsraadsels op te lossen en vermisten hun naam terug te geven. De wetenschap dat er nog altijd naar vermisten wordt gezocht, biedt nabestaanden troost. Vermist is immers erger dan dood.
De auteurs
Els Schiltmans is sinds 1995, als beroepsmilitair, werkzaam bij het Ministerie van Defensie. Na het vervullen van diverse functies binnen het logistieke dienstvak en een drietal uitzendingen komt in 2009 een langgekoesterde wens uit. Zij wordt aangesteld als identificatiespecialist bij de Bergings- en Identificatiedienst Koninklijke Landmacht (BIDKL). Dagelijks ervaart zij hoe bijzonder het is zich te kunnen inzetten voor de belangrijke taak van de BIDKL.
Piet IJntema is van medio 1973 tot eind 2011, als beroepsmilitair, werkzaam geweest bij het Ministerie van Defensie. Gedurende zijn loopbaan is hij op meerdere momenten indirect betrokken geweest bij de Bergings- en Identificatiedienst Koninklijke Landmacht. Daardoor raakte hij op een bijzondere manier geïnteresseerd in het bijzondere werk van deze Dienst.
